Ministarstvo za ljudska i manjinska prava i društveni dijalog

Specijalne procedure

Specijalne procedure Ujedinjenih nacija

Specijalne procedure Ujedinjenih nacija predstavljaju aktivnost nezavisnih eksperata za ljudska prava, pri Savetu za ljudska prava UN-a, čiji je mandat da izveštavaju i daju savete o ljudskim pravima iz perspektive određene teme ili iz perspektive koja je specifiča  za određenu zemlju. Sistem rada specijalnih procedura je centralni element sistema Ujedinjenih nacija za ljudska prava i pokriva građanska, politička, ekonomska, socijalna i kulturna prava, i u okviru istih prava određenih društvenih grupa.

Trenutno postoji 45 tematskih specijalnih procedura i 14 za stanje ljudskih prava u pojedinačnim zemljama.

U okviru svog mandata specijalni izvestioci neposredno posećuju države, uspostavljaju pisanu komunikaciju, kako bi stekli uvid u stanje ljudskih prava ali i skrenuli pažnju na navodna kršenja ili zloupotrebe ljudskih prava. Takođe,  sprovode tematske studije i sazivaju stručne konsultacije u cilju uspostavljanja međunarodnih standarda ljudskih prava. O svojim nalazima i preporukama najmanje jednom godišnje izveštavaju Savet za ljudska prava UN-a kao i Generalnu skupštinu UN-a. Često su prvi ili čak jedini mehanizam koji upozori međunarodnu zajednicu na određena pitanja iz oblasti ljudskih prava.

Republika Srbija, pored saradnje sa ugovornim telima UN-a i Savetom za ljudska prava UN-a, aktivno sarađuje sa specijalnim procedurama Ujedinjenih nacija u oblasti ljudskih prava, kojima je 2005. godine uputila a 2018. obnovila otvoren poziv za posete. Naša država odgovara redovno na upitnike specijalnih izvestilaca i Kancelarije Visokog komesara za ljudska prava UN-a, što je čini primerom dobre prakse među državama članicama UN-a. Odgovoreno je na više od 400 upitnika Kancelarije Visokog komesara Ujedinjenih nacija za ljudska prava i specijalnih izvestilaca u oblasti ljudskih prava koja se dostavljaju posredstvom Ministarstva spoljnih poslova.

Izradu ovih odgovora koordinira Ministarstvo za ljudska i manjinska prava i društveni dijalog, a na osnovu priloga koje pribavlja od  relevantnih državnih organa i institucija.

Republiku Srbiju su posetili:

• Specijalni izvestilac za stanje ljudskih prava u bivšoj Jugoslaviji (2001.g.)
• Specijalni izvestilac za unapređenje i zaštitu prava na slobodu mišljenja i izražavanja (2004.g.)
• Specijalni izvestilac za slobodu veroispovesti ili uverenja (2009.g.)
• Visoki komesar UN za ljudska prava (2013g.)
• Specijalni izvestilac UN za ljudska prava interno raseljenih lica (2013.g. i 2016.g.)
• Radna grupa UN za prisilne nestanke (2014.g.)
• Specijalni izvestilac za pravo na adekvatne uslove stanovanja (maj 2015.g.)
• Specijalni izvestilac za oblast kulturnih prava (2016.g.)
• Specijalni izvestilac za branioce ljudskih prava (2017.g.)
• Specijalni izvestilac za torturu (2017.g. i 2019.g.);
• Specijalni izvestilac za promociju istine, pravde, reparacija i garancija za neponavljanje  (2022.g.)

 

Odgovori Republike Srbije specijalnim procedurama i Kancelariji Visokog komesara za ljudska prava, na srpskom i engleskom jeziku nalaze se ispod teksta.

Specijalne procedure iz 2023. godine

Odgovori Republike Srbije na Upitnik Specijalnih izvestilaca UN za ljudsko pravo na sigurnu, čistu, zdravu i održivu životnu sredinu, za branioce ljudskih prava, za dobro upravljanje životnom sredinom i odlaganje opasnih materija i otpada i Radne grupe za proizvoljna pritvaranja - Hapšenja aktivista za zaštitu životne sredine u Majdanpeku

Odgovori Republike Srbije na Upitnik Specijalnog izvestioca UN za vansudska i proizvoljna pogubljenja - Rodno zasnovano ubijanje žena i devojčica

Odgovori Republike Srbije na Upitnik Kancelarije Visokog komesara za ljudska prava UN – Izazovi na planu poštovanja ljudskih prava u kontekstu borbe protiv svih aspekata svetskog problema sa drogama

Odgovori Republike Srbije na Upitnik Specijalnog izvestioca UN za vansudska, grupna ili proizvoljna pogubljenja - Smrtni slučajevi u pritvoru

Odgovori Republike Srbije na Upitnik Kancelarije Visokog komesara za ljudska prava UN – Ljudska prava i regulisanje privatne nabavke, posedovanja i upotrebe vatrenog oružja

Odgovori Republike Srbije na Upitnik Specijalnog izvestioca UN za promociju istine, pravde, reparacija i garancija neponavljanja

Odgovori Republike Srbije na Upitnik Kancelarije Visokog komesara za ljudska prava UN – Ljudska prava u pravosuđu, uključujući maloletničko pravosuđe

Specijalne procedure iz 2022. godine

Odgovori Republike Srbije na upitnik Kancelarije visokog komesara za ljudska prava Ujedinjenih nacija o ravnopravnom, pristupačnom, blagovremenom i univerzalnom pristupu svih država vakcinama kao odgovoru na pandemiju covid-19

Odgovori Republike Srbije na upitnik specijalnog izvestioca za pravo na razvoj –politikeoporavkaod pandemije covid-19

Kulturna prava i održivi razvoj

Odgovori Republike Srbije na Upitnik specijalnog izvestioca za za prava svih na uživanje najviših mogućih standarda fizičkog i mentalnog zdravlja- Rasizam i pravo na zdravlje

Odgovori Republike Srbije na Upitnik specijalnog izvestioca za prava osoba sa albinizmom- Prava osoba sa albinizmom u kretanju

Odgovori Republike Srbije na Upitnik specijalnog izvestioca za adekvatno stanovanje - Pravo na adekvatno stanovanje i klimatske promene

Odgovori Republike Srbije na Upitnik Specijalnog izvestioca UN-a za pravo na razvoj - Planovi i politike oporavka od COVID-19 iz perspektive prava na razvoj

Odgovori Republike Srbije na Upitnik Kancelarije Visokog komesara za ljudska prava UN - Agenda 2030 i ljudska prava: najbolje prakse, izazovi i naučene lekcije o integrisanom pristupu zaštiti i promociji ljudskih prava i sprovođenju Agende 2030

Odgovori Republike Srbije na Upitnik Specijalnog izvestioca UN za torturu - Dužnost da se istraže krivična dela sa elementima mučenja u nacionalnom zakonodavstvu i praksi

Odgovori Republike Srbije na Upitnik Kancelarije Visokog komesara za ljudska prava UN – Godišnja tematska studija OHCHR o pravima osoba sa invaliditetom i sistemima za podršku

Odgovori Republike Srbije na Upitnik Specijalnog izvestioca UN na polju kulturnih prava - Kulturna prava i održivi razvoj

Odgovori Republike Srbije na Upitnik Specijalnog izvestioca UN za pravo na privatnost – Zaštita ličnih podataka tokom pandemije COVID - 19

Odgovori Republike Srbije na Upitnik Kancelarije Visokog komesara za ljudska prava UN – Lokalne vlasti i ljudska prava

Odgovori Republike Srbije na Upitnik Specijalnog izvestioca UN za nezavisnost sudija i advokata – Zaštita advokata u slobodnom i nezavisnom obavljanju advokatske profesije

Odgovori Republike Srbije na Upitnik Specijalnog izvestioca UN za trgovinu ljudima, posebno ženama i decom

Odgovori Republike Srbije na Upitnik Specijalnog izvestioca UN-a za prodaju i seksualnu eksploataciju dece, uključujući dečiju prostituciju, dečiju pornografiju i druge oblike seksualnog zlostavljanja dece

Odgovori Republike Srbije na Upitnik Specijalnog predstavnika Generalnog sekretara Ujedinjenih nacija za pitanja nasilja nad decom